Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane (SM, sclerosis multiplex) jest przewlekłą i stale postępującą chorobą charakteryzującą się występowaniem licznych ognisk zapalno-demielinizacyjnych oraz blizn glejowych (stwardnień) w istocie białej ośrodkowego układu nerwowego, czyli mózgu i rdzenia.

Stwardnienie rozsiane najczęściej rozpoczyna się między 20 a 30 rż. Pierwsze objawy rzadko występują przed 10 i po 60 rż. U kobiet SM występuje prawie dwa razy częściej i zwykle średni wiek zachorowania jest o 5 lat wcześniejszy.
Duże znaczenie, jak się okazało, ma położenie geograficzne. Choroba występuje częściej na obszarach położonych w strefie o umiarkowanym klimacie (Europa, północna część USA, południowa Kanada, południowa Australia i Nowa Zelandia) i nie została poznana przyczyna tego zjawiska.
Ponadto zauważono różnice występowania SM w zależności od rasy. Wysokie ryzyko zachorowania obserwuje się u rasy białej.

Przyczyna SM jest nieznana. Prawdopodobnie duży wpływ na jej powstanie ma podatność genetyczna, proces autoimmunologiczny i niekorzystne czynniki środowiskowe (np. infekcje wirusowe).

Patogeneza stwardnienia rozsianego


Za genetycznym uwarunkowaniem stwardnienia rozsianego przemawia fakt, iż u osób spokrewnionych z osobą chorą na SM w pierwszej linii ryzyko zachorowania jest aż 20-krotnie większe niż u osób niespokrewnionych.

Udział mechanizmów autoimmunologicznych sugeruje obecność okołonaczyniowych nacieków zapalnych złożonych z limfocytów i makrofagów produkujących m.in. substancję zwaną czynnikiem martwicy nowotworu (TNF, tumor necrosis factor), która jest toksyczna dla mieliny i oligodendrocytów. Warto tutaj przypomnieć, że osłonka mielinowa (mielina) jest zbudowana z koncentrycznie ułożonych wypustek oligodendrocytów (w ośrodkowym układzie nerwowym), czyli komórek biegnących wzdłuż nerwów i spełniających funkcje pomocnicze dla neuronów np. funkcje odżywcze. W rezultacie dochodzi do demielinizacji włókien nerwowych i występowania charakterystycznych objawów klinicznych.

Objawy stwardnienia rozsianego


Do pierwszych i najczęstszych objawów stwardnienia rozsianego należą: parestezje i drętwienia kończyn, zaburzenia równowagi i chodu, utrata wzroku w jednym oku, ból gałki ocznej i łuku brwiowego, które nasila się przy ruchach gałek ocznych na boki, podwójne widzenie, osłabienie siły mięśniowej czy zaburzenia czucia (dotyku, bólu, temperatury, wibracji, położenia części ciała). Ponadto występować może ból, wzmożone napięcie mięśniowe, objawy patologiczne (Babińskiego i Rossolimo), skurcze mięśniowe, drżenie, oczopląs, zaburzenia mowy, zaburzenia oddawania moczu i stolca, zaburzenia seksualne.

Dorota Kozera

Literatura:
1) W. Kozubski, P.P. Liberski: "Neurologia".
2) L.P. Rowland: "Neurologia Merritta", red. H. Kwieciński, A.M. Kamińska.

Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ